We genieten allemaal wel van Comic Book Men of Toy Hunter, waar we een nostalgische glimp van oud speelgoed of verzamelingen te zien krijgen. We vinden het wel leuk in iemands mancave te gluren. Only in America? In Uit De Kast ga ik op zoek naar de verzamelaar in onze buurt en laat ik hem aan het woord.
G.I. Joe was de belangrijkste speelgoedfranchise van de jaren 80. De personages van Larry Hama dienden zelfs tot inspiratie voor twee volwaardige bioscoopfilms. Het transformeerde het kleine Hasbro in het speelgoedimperium dat het nu is. In de Verenigde Staten werd en bleef het speelgoed razend populair. In Europa ging het na de initiële run heel wat minder. Hoewel het speelgoed hoge bedragen vraagt binnen de verzamelmarkt, vind je hier weinig echte Joe-fanaten. Ik praat met Ronald Hof. De eerste vraag blijft altijd dezelfde.
Het is de meest klassieke vraag in ons repertoire, maar waar is het verzamelen begonnen?
Dat brengt me naar mijn lagere schooltijd terug. Toen ik bij een vriendje speelde, viel me een heel mooi vormgegeven wit voertuig op. Ik was meteen verkocht.
Welk voertuig was dit?
De Snow Cat. Niet veel later kocht ik er één voor mezelf in de speelgoedwinkel.
Daar bleef het ongetwijfeld niet bij?
Wat denk je? Natuurlijk was er een tegenstander nodig en dus kocht ik tegelijk met de Snow Cat ook de Cobra Ferret. Aangezien daar geen figuren bij zaten vond ik de Commando Tweeling, of Crimson Guard Commanders, er mooi bij passen.
En je was vertrokken.
Dat was inderdaad het prille begin en ik bleef geïnteresseerd tot aan het einde van de vintage speelgoedlijn. Het leidde toen al tot een aardige collectie.
[su_quote]Voor mij lag de beginfocus op die vroege jaren en dan vooral op de figuren en voertuigen die in Nederland niet verkrijgbaar waren.[/su_quote]
Maar mogen we het bewaren van speelgoed uit de kinderjaren als verzamelen beschouwen?
Ergens middenin mijn studententijd en ná een Star Wars periode, kreeg ik hernieuwde interesse in G.I. Joe. Daar lag de start van het echt verzamelen. De collectie die ik als kind had opgebouwd vormde een mooie start om verder uit te bouwen.
In de jaren 90 zal het niet evident geweest zijn om met gelijkgestemde verzamelaars in contact te komen.
Dat valt mee. De veilingwebsite eBay was toen nieuw en dat was voor mij de plek om mooie spullen te vinden. De begintijd was zowel voor koper als verkoper best spannend en bijzonder; de wereld werd ineens een stuk kleiner. Ik was toen (en dat ben ik nu nog steeds) zo blij met het feit dat ik eindelijk kon handelen met verkopers uit (met name) de Verenigde Staten die konden leveren wat voorheen onbereikbaar was.
Om schoon schip te maken deed ik alles dat neonkleurig (laatste jaren van de vintage lijn), anderszins felgekleurd (zoals Tiger Force) of niet origineel (repaints) was, van de hand.
Tiger Force??
Wist ik veel dat de euro exclusives van Tiger Force zoveel waard werden. Ik gaf (en geef) de voorkeur aan een originele Tunnel Rat of Blizzard. Voor mij lag de beginfocus op die vroege jaren en dan vooral op de figuren en voertuigen die in Nederland niet verkrijgbaar waren.
Stel je voor hoe blij ik was toen ik, na jaren alleen de plaatjes in een promotiefolder te kunnen hebben bekijken, EINDELIJK een originele H.I.S.S. tank in handen kreeg! Deze tank werd prominent gebruikt in de tekenfilm.
[su_quote]Larry Hama werkte zijn personages in de comics zo goed uit, dat het bijna een belediging is om er simpelweg bordkartonnen actiehelden van te maken.[/su_quote]
Waarom G.I. Joe? Het spreekt voornamelijk Amerikaanse kinderen aan.
Voor mij zijn er een aantal elementen die een speelgoedlijn interessant maken: een goed verhaal, goed uitgewerkte personages, interessante voertuigen qua ontwerp of technologie, en de overall aandacht die is besteed aan de kwaliteit van het speelgoed. Detaillering en inventieve speelmogelijkheden zijn erg bepalend voor mijn interesse in een actiefiguur of voertuig.
Dan kun je met de Joes weinig misdoen.
G.I. Joe heeft dit allemaal (and then some). Waarin dit speelgoed uitblinkt, zijn de volledig beweegbare figuren – met natuurgetrouwe arm- en handfuncties stond op de verpakking – die je realistisch kunt poseren en de modelwaardige voertuigen. Pure nostalgie speelt natuurlijk ook mee; G.I. Joe voelt als een goede vriend voor me die ik al mij hele leven ken.
G.I. Joe vind je in film, tekenfilm, toys en comics terug. Welke geniet jouw voorkeur?
Mij draait het primair om het speelgoed en het achtergrondverhaal. Dit zoals beschreven in de originele door Larry Hama geschreven verhalen en dossierkaarten van elk figuur.
Ik volg je volledig. Die eerste Hama-run is fantastisch.
In Nederland waren destijds alleen de Juniorpress uitgaven van G.I. Joe Speciale Opdracht beschikbaar. Ik kocht de omnibussen en die vormden, samen met de Sunbow tekenfilm, mijn kader voor de wereld van G.I. Joe. Omdat ik zeer nieuwsgierig was naar het hele verhaal kocht ik daarna de Amerikaanse comics. De huidige reeksen van IDW koop ik voornamelijk om G.I. Joe in de tegenwoordige tijd levend te houden en ik geniet van nieuwe invalshoeken met bekende personages.
De Sunbow tekenfilm is wat mij betreft een moderne klassieker en is nog steeds leuk om af en toe naar te kijken. Er zit veel gelaagde humor in, wat het zowel leuk voor kinderen als volwassenen maakt.
Heb je een mening over de films? Het blijft een heikel punt onder de Joe-community.
Tja, de films. Als je ze als popcornvermaak bekijkt, zijn ze prima. Volgens mij heeft iedere fan zijn of haar eigen ideeën over wat een goede G.I. Joe film maakt. Hoewel sommige elementen, zoals futuristische wapens en exotische locaties, in de film zeker typisch G.I. Joe zijn, strookt mijn visie niet bepaald met wat nu is gemaakt,.
Waarom niet?
Er is qua verhaal zoveel meer mogelijk dan tot nu toe is gedaan. De duistere en realistische trend, die bijvoorbeeld bij de eerste drie X-Men films en The Dark Knight trilogie wordt gebruikt, zou prima passen bij G.I. Joe. Larry Hama werkte zijn personages in de comics zo goed uit, dat het bijna een belediging is om er simpelweg bordkartonnen actiehelden van te maken. Gelaagdheid is het toverwoord om betere films te maken.
G.I. Joe is natuurlijk wel een pro-Amerikaans verhaal, en dat kreeg je makkelijker verkocht in de door de Koude Oorlog geteisterde jaren 80.
G.I. Joe is een internationaal opererende anti-terreur eenheid. In de wereld van nu is de strijd tegen het terrorisme brandend actueel en het is een gemiste kans dat Hasbro deze insteek niet gebruikt. In de Benelux werd G.I. Joe met de subtitel ‘De Internationale Helden’ gelanceerd. Dat werd bijvoorbeeld vormgegeven door de namen en geboorteplaatsen van de Joes op de Nederlandstalige dossierkaarten aan te passen; Tunnel Rat kwam bijvoorbeeld uit Amsterdam, maar volgens de US dossierkaart uit Brooklyn, New York. Nu is het puur en alleen ‘A Real American Hero’, waarschijnlijk om kosten te besparen maar daarmee verliest de lijn wel een deel van zijn charme. De moderne figuren hebben overigens een heel andere ‘sculpt’ qua lichaam. Geen rubberen O-rings of metalen onderdelen meer om het lichaam bij elkaar te houden. Ik geef de voorkeur aan de vintage lijn.
En waar vind je nieuwe merchandise? Veel vind je niet in Europa.
Dit gebeurt primair via het internet en gelukkig is er in Europa steeds meer vintage spul te vinden. Er zijn website fora en Facebook groepen om contact te maken met andere verzamelaars. Als je deze hobby met andere verzamelaars wilt delen, is de wereld wat dat betreft klein en maak je snel nieuwe connecties. Ik ben gezegend met twee power sellers in de buurt: Dean Kho en Tsjerk Boonstra. Bij hen haal ik het liefst nieuwe spullen. Op die manier kan ik het speelgoed inspecteren voordat ik het koop en het is ook erg leuk om even een praatje te maken.
Wie zijn je favoriete personages?
De Baroness staat bij mij met stip op de eerste plaats. Een heel interessant personage dat van mij alle ruimte in de comics mag krijgen. Ze is alleen loyaal aan zichzelf en kiest haar allianties op basis van opportuniteit in plaats van ideologie. Ze doet wat zij denkt dat noodzakelijk is, van intrige tot koelbloedige moord, en laat zich door niets of niemand tegenhouden. Van de Baroness en Cobra Commander heb ik een (exclusive) Premium Format Figure 1:4 van Sideshow Collectibles in de woonkamer staan; ik geniet er elke dag van! Ze staat ver af van mijn eigen persoonlijkheid overigens. Ik zie mezelf meer als Deep Six: een rustig type die erg veel van duiken houdt!
[su_quote]Jazeker, ik ben de trotse eigenaar van een U.S.S. Flagg Aircraft Carrier, compleet en met originele doos en instructies![/su_quote]
Lijstje afgaan: Favoriete figuur of voertuig?
Een aantal voertuigen hebben qua ontwerp een speciaal plekje in mijn hart: de Tomahawk, Skystriker, Night Raven, Rattler, H.I.S.S. en natuurlijk de U.S.S. Flagg. De Snow Cat en de Ferret zijn speciaal om nostalgische redenen, aangezien dit de voertuigen zijn waar het allemaal mee begon.
Qua ontwerp zijn bij Cobra de eerste versie van de Crimson Guard, Eels, Snow Serpent en de Viper erg mooie figuren. Bij de Joes zijn dit de eerste versie van Tunnel Rat, Hit ’n Run, Dusty en de 1985 versie van Snake-Eyes. Om er maar een paar te noemen.
Holy Grail?
In de comics komt een transporthelikopter voor die veel door Cobra wordt gebruikt. Mocht Hasbro die ooit produceren dan zou ik ‘m zeker kopen! Ik zie de omschrijving in de promotiefolder al voor me: “carries most Cobra vehicles, comes with removable troop container, Cobra pilot, and more!”
Voor vele Joe-fanaten bestaat slechts één echte Holy Grail. Je bent geen echte verzamelaar tenzij je op zoek gaat naar een Flagg.
De U.S.S. Flagg, een enorm vliegdekschip van zo’n 2,30 meter lang, staat altijd op deHoly Grail short list. Het vertegenwoordigt een belangrijk deel speelgoedgeschiedenis en het is de centerpiece van elke G.I. Joe collectie.
Heb je er eentje?
Uiteraard! Compleet, met originele doos en instructies! Hij staat in mijn studeer/ hobbykamer naast de PC en het doet tevens dienst als verlengstuk van het bureau. De Flagg wordt dus dagelijks gebruikt!
Je deelt ook kant-en-klare handleidingen om speelgoed te herstellen. Waarom stop je daar veel tijd in?
Het delen van kennis behoort tot de leukste dingen om binnen de hobby te doen. Ik haal zelf veel plezier uit het creatieve proces bij het restaureren van G.I. Joe. Daarom deel ik een idee dat andere verzamelaars verder kan helpen graag. Plezier, nieuwsgierigheid en creativiteit zijn steekwoorden die de hobby leuk maken. Ik merk trouwens dat ik niet de enige ben: op Facebook en de fora zijn ook veel verzamelaars die graag hun kennis delen. Op de website www.gijoe.nl wordt binnenkort een ‘know-how’ pagina toegevoegd. Daarnaast kun je mailen naar knowhow@gijoe.nl. Ook vind je op gijoe.nl specifiek Nederlands en Belgisch materiaal, zoals fanclub brochures, foto’s van Europese figuren en promotiefolders.
Comics en toys van G.I. Joe aan één kant. Verzamel je ook andere lines?
M.A.S.K. en Transformers Masterpiece.
M.A.S.K.! Deze licentie ligt tegenwoordig goed in de markt, en Transformers blijven scoren.
Bij M.A.S.K. spelen de voertuigen de hoofdrol en de personages een bijrol. Vanwege die mooie en inventieve voertuigen en de kwaliteit van het speelgoed, is de interesse gebleven. Ik heb het plezier en de fantasie van dit speelgoed aan de volgende generatie overgedragen. Mijn neefje heeft nu een mooie collectie dankzij de cadeaus van zijn oom!
De Transformers Masterpiece line is voor mij een lang gekoesterde wens die in vervulling is gegaan. Eindelijk zijn er volledig beweegbare Transformers die niet alleen prachtig gedetailleerd zijn, maar er ook cartoon-accurate uitzien. Al mijn vintage Transformers heb ik jaren geleden verkocht, want hoewel het concept op zich interessant is, blijven het erg statische figuren in robotvorm. Je hebt enorm veel fantasie nodig om er op een leuke manier mee te spelen. Ik geniet elke dag van mijn Masterpiece display!
[su_quote]Neem de tijd. Per jaar kan je behoefte verschillen, of kun je je focus verleggen.[/su_quote]
Welke tips kan een ancien als jij beginnende verzamelaars geven?
Denk na voor je begint, focus. Wat vind je echt mooi en wat is voor jou de drijfveer om te verzamelen? Achter elke collectie zit een andere gedachte: de één verzamelt bijvoorbeeld alleen figuren, de ander alleen spullen in ongeopende verpakking. Neem de tijd. Per jaar kan je behoefte verschillen, of kun je je focus verleggen. Zelf ben ik nu bijvoorbeeld aardig tevreden met mijn collectie en pik ik alleen nog interessante toevoegingen op, zoals promotiefolders, originele dozen en verpakkingen.
Heb je als laatste ook praktische tips om een G.I. Joe verzameling op te starten?
Koop het boek The Ultimate Guide to G.I. Joe 1982-1994 2nd edition van Mark Bellomo. Niet alleen staat de complete Amerikaanse vintage lijn hierin gefotografeerd, ook staat er interessante achtergrondinformatie in over de oorsprong van de speelgoedlijn aan de hand van interviews met Larry Hama. Ik verwacht ook veel van het nieuwe 3 3/4 Inch Joe: An Inside Look 1982-1994 boek dat er aankomt.
Bezoek www.yojoe.com en het prachtige www.3djoes.com (absolute aanrader, red.). Deze beide archiefsites geven je een beeld wat er allemaal te vinden is in de wereld van G.I. Joe.
Zoek contact via Facebook groepen en fora om leuke deals te scoren. Marktplaats biedt ook kansen, maar neem je tijd om goed te zoeken. Koop op eBay enkel als laatste redmiddel, omdat de prijzen daar vaak hoger liggen.
Ik bedank je voor dit interview.
Meer G.I.Joe? Lees dan de Uit De Kast met Dominiek Hoet.
Wil je ook eens over je verzameling vertellen? Stuur dan een berichtje naar info@80sgeek.be.
[sgmb id=”1″]