We genieten allemaal wel van Comic Book Men of Toy Hunter, waar we een nostalgische glimp van oud speelgoed of verzamelingen te zien krijgen. We vinden het wel leuk om in iemands mancave te gluren. Only in America? In Uit De Kast ga ik op zoek naar de verzamelaar in onze buurt en laat ik hem aan het woord.
In deze is op zoek naar niet helemaal juist. Groot was mijn verbazing en groter mijn ego, toen één van de meest gevierde Vlaamse cartoonisten Geekster een mailtje stuurde. Lectrr, huiscartoonist van De Standaard, wou deel van onze groeiende Uit De Kast – gemeenschap worden. Natuurlijk mag dat. De eerste vraag blijft steeds dezelfde.
Wat verzamel je?
Ik heb een zwak voor ‘art of‘ books en schetsboeken van andere tekenaars.
Geen evidente verzameling. Je bent de eerste gast die het aanhaalt.
‘Art of’-books zijn boeken die concept art van (animatie)films, games, strips, verzamelen. De laatste jaren zijn die trouwens erg populair geworden. In eerste instantie verzamel ik ze louter beroepsmatig, omdat het het ideale referentiemateriaal is. De meeste van m’n collega’s gebruiken Google Images, maar dat is bijlange zo rijk niet als een goedgevulde boekenkast.
Wat heeft de passie voor deze boeken aangewakkerd?
M’n art of-manie is begonnen met de publicatie van The Art of Finding Nemo. Ik had online een paar schetsen gezien. In die tijd bracht ik veel tijd door in Barcelona en vooral in het aquarium. Was ik gek van en nog steeds. Ik tekende schetsboeken vol vissen en speelde met een paar ideeën om er een stripreeks/cartoonreeks rond te bouwen, maar Pixar deed het natuurlijk veel beter.
Dat is niet gelogen. Finding Nemo is visueel en verhaaltechnisch één van de paradepaardjes uit dePixar stal.
Ik kocht het boek, dat inmiddels zeldzaam geworden is, en daarna de hele reeks van Chronicle Books. En sindsdien is het niet meer gestopt.
De boeken zijn voor jou meer dan een gewoon verzamelobject, neem ik aan?
Ze dienen dus echt om gelezen en gebruikt te worden. Meer dan een verzamelitem eigenlijk, want ook m’n kinderen komen hier gewoon boeken uit die kast lenen om na te tekenen. De bedoeling is dat ik echt beter wordt als tekenaar en verhalenverteller door dit soort boeken.
Was je altijd al een fan van boeken?
Ik ben een bibliofiel sinds ik kan lezen, dus ik sleep nu al dertig jaar alle soorten boeken met me mee. Het heeft ook een beetje met jeugdherinneringen te maken natuurlijk. Artis Historia had ooit een reeks met boekjes gehad over hoe dingen gemaakt werden. Eentje ervan was een ‘making of‘ van een stripverhaal. Niet helemààl hetzelfde van opzet, maar daar is het wel begonnen, denk ik.
Artis Historia behoort tot het Vlaams collectief geheugen. Over klassiekers gesproken. Iedereen had ze in huis.
Je moest die boekjes zelf in elkaar lijmen, de afbeeldingen erin plakken zeg maar, en ik heb dat volledige boekje nagetekend nadien. Ik heb het nog steeds. Ergens.
En verder…
Ik herinner me als kind de Star Wars ontwerpen van Ralph Mc Quarrie te verslinden in boekvorm, lang voor ik de films mocht zien van m’n ouders. In mijn hoofd waren de films véél fantasierijker, natuurlijk.
Jouw verzameling is grotendeels gekocht, neem ik aan.
Ja, ik koop meestal online of in de boekhandel. Het zijn niet de meest courante boeken, maar een paar (strip)winkels zoals Epic (Gent), Mekanik(Antwerpen) en World’s End (ook Gent) hebben de grotere titels vaak wel in huis. De rest van de nieuwigheden koop ik via Amazon. En de echt zeldzame boeken koop ik in de VS, via Stuart Ng Books. Dat is een prijzig iets, maar het zorgt er wel voor dat je heel speciale items in je handen krijgt. Heel heel soms zondig ik wel eens aan eBay. Ik hou mezelf op de hoogte door Parkablogs enHalcyon te volgen en Cartoonbrew. En de Previewstonen me meestal wat de nieuwigheden zijn.
Geen rommelmarkten of beuzen?
Heel soms koop ik wel eens iets op een rommelmarkt of op een beurs, maar dat is eerder een uitzondering. Rommelmarkten zoek ik niet specifiek op. Als ik er een passeer piep ik wel even, maar ik hou ervan als boeken zo mint als mogelijk zijn, en de naam ROMMELmarkt zegt eigenlijk vaak al veel. De tijd dat je op beurzen boeken kon kopen is ook weer voorbij aan het gaan. Alle focus gaat naar toys en cosplay, wat wel spijtig is natuurlijk. De grote boekverkopers blijven bijgevolg thuis, wegens weinig interesse van het grote publiek.
Een trend die zich ook bij de grotere geekbeurzen doorzet.
Ik sta elk jaar zelf op F.A.C.T.S. en plan dit jaar StarCom te doen als bezoeker. Maar meestal vind je er niet zo heel veel. Een verdwaald item.
Vind je alles makkelijk?
Mijn grootste teleurstelling is dat heel veel aziatische (anime)boeken niet tot hier geraken. Japanse artbookszijn fantastisch. Ik heb er al heel vaak watertandend naar zitten kijken online, om dan te merken dat je ze onmogelijk in Europa kan krijgen. Dat is zonde. Het ‘Pippi Langkous‘-schetsboek van Miyazaki bijvoorbeeld is bui-ten-ge-woon. Maar compleet onbestelbaar hier.
[su_quote cite=”Lectrr”]Tien jaar geleden dacht ik al dat het zijn plafond vond. Nooit gedacht dat je hier mee Flanders Expo zou kunnen vullen. Dus ik durf het niet luidop zeggen, maar ik denk dat het nog wel eens veel groter kan. De Heizel gevuld met cosplayers! (over F.A.C.T.S.)[/su_quote]
Ga je mee in de opvatting dat Studio Ghibli creatiever is dan Disney?
Goh. Het is appelen en peren vergelijken, natuurlijk.Disney heeft de wendbaarheid niet meer van een kleine studio, een wendbaarheid die Pixar ook kwijtgeraakt is. Maar ik heb het geluk gehad om een masterclass bijPixar/Disney te volgen en ik moet zeggen: het talent dat daar aanwezig is en dat men met graagte deelt is nog steeds van wereldniveau. Ik volg het vooral via deartbooks, natuurlijk, maar als ik zie hoeveel creativiteit inresearch wordt gestoken, dan staat dat boven alle andere studio’s. Ghibli is natuurlijk veel wendbaarder, maar het is even goed een formulemachine als je het mij vraagt. Maar dat hoeft niet per se iets ‘vies’ te zijn. Er is niks mis met succes vinden als hetgeen je maakt goed is. Ik denk trouwens dat er nog veel andere, jongere studio’s stilaan mee kunnen varen met de grotere jongens. Aardman en Laika die stopmotion tot ongekende hoogtes hebben gebracht, brengen voor mij even sterk materiaal als een Disney of een Ghibli, ook al kan je het technisch en inhoudelijk niet vergelijken (appelen en peren, hé). En er zijn nog kapers op de kust : als je bijvoorbeeld ziet wat Cartoon Saloon op de wereld losgelaten heeft. Geef die nog een jaar of tien…
Het zijn boeiende tijden voor wie van animatie houdt…
Je hebt FACTS zien groeien. Blijft het zo in de toekomst of volgt verzadiging?
Er komt een heel andere organisator dus kan ik het niet inschatten. Tien jaar geleden dacht ik al dat het zijn plafond vond. Nooit gedacht dat je hier mee Flanders Expo zou kunnen vullen. Dus ik durf het niet luidop zeggen, maar ik denk dat het nog wel eens veel groter kan. De Heizel gevuld met cosplayers!
Breng ze niet op gedachten. Terug naar je verzameling. Op welke stukken ben je het meest trots?
Op een rommelmarkt, hup daar gaat m’n theorie, in Gent kocht ik een heel zeldzaam art of boekje van een Chinese animatiefilm uit 1962. The Monkey King / Uproar in Heaven moest de doorbraak van de ‘Chinese Walt Disney‘ in het Westen betekenen en dus maakte men veel promotie, onder andere met dit boekje. Het is flinterdun, heel broos, maar ondanks het feit dat het meer dan 50 jaar oud is, is het nog in heel goeie conditie. Het is full colour, ook al uniek voor die tijd en de kleuren zijn nog steeds radiant.
Is het een waardevol stuk?
Amerikaanse verzamelaars hebben zich er over gebogen, en ik heb er ook een Aziatische liefhebber naar laten kijken. Ze wilden het allemaal graag van me af kopen, tegen redelijk astronomische bedragen dan nog, want ze hadden het nooit eerder gezien. Eén iemand noemde het het Enige Gekende Exemplaar. Dat is iets wat een verzamelaar graag hoort natuurlijk.
Wat prijkt nog in je hitlijst?
Verder nog ‘The Story of the Fifth Element‘. Ook zo’n zeldzaam boek. Tegenwoordig kom je die op eBay tegen aan prijzen richting 4 à 500 euro voor het boek, maar ik had het geluk het voor de winkelprijs te kopen, ook al was het toen al zoveel waard. Ik ben een grote fan van The Fifth Element, ik snap niet dat de film geen groter succes is geweest en een franchise is geworden. Alles zat er in. En dat Mézières er aan meegewerkt heeft maakt de pret dubbel. Hele grote meneer.
Grootste miskoop of teleurstelling?
Elk Simpsons Art-book. Se-ri-eus. Als echte Simpson-liefhebber (ja, dat zie je wel in m’n werk vermoed ik) hoop ik ooit op een boek met designs, dwarsdoorsnedes, schetsen en konsoorten. Maar elke keer krijgen we matte screenshots of tekeningen die gemaakt worden door de Bongo-stal in plaats van het échte materiaal waarop gewerkt is. Maar aan de andere kant is het pronkstuk van m’n collectie dat NIKS met artbooks te maken heeft: een origineel van Matt Groening! Een Bender, ‘pour mon ami, Lectrr.‘ Echt.
Hoe sta je trouwens tegenover de huidige tekenfilms van The Simpsons? De kwaliteit en humor is volgens velen reeds een decennia in elkaar gestuikt.
Daar ben ik het eigenlijk niet mee eens. Het is natuurlijk bon ton om dat te zeggen van een reeks die al meer dan 25 jaar loopt, maar ik vind eigenlijk net dat ze nog steeds relevant zijn. Het is volgens mij het memoriedie hier wat speelt. We herinneren ons onze eerste Simpsons-episodes beter dan dat ze in werkelijkheid zijn. Het is zoals met the A-Team. Als je die nu terugziet, is dat van… ‘meh’. Wat de Simpsons betreft: als je de eerste afleveringen bekijkt, zijn die bijlange zo mooi of stout als de dingen die nu gemaakt worden. Toegegeven, er zit al wel eens een mindere tussen, maar dat was in het begin ook zo. Ik blijf nog steeds een fan. I dread the day dat ze er de stekker uittrekken en die dag lijkt alsmaar dichterbij te komen.
Wat kan naast je originele Groening nog voor Holy Grail doorgaan?
Aangezien ik zelf als artist op F.A.C.T.S. sta en daar redelijk succesvol ben, in die mate dat ik de beurs zelf nooit te zien krijg, probeer ik VOOR de beurs snel even rond te lopen. Toen de beurs nog in het ICC zat, stond diagonaal voor me een stand met Japanse artbooks. Heel veel van die schaarsgekleedde meisjesrommel, maar ze hadden ook een mand met steampunk-toestanden dus ik worstelde me daar door.The Art of Steamboy. Sealed. Ik vroeg hoeveel die kostte, want ik kende de film niet, en de eigenaar vertelde me… 80 EUR. Ik heb het boek teruggelegd. Later zocht ik op het internet op wat er precies in stond. Fabelachtig mooie designs, meer dan 80 euro waard. En dat weet de gemeenschap der verzamelaars heel goed, want ALS je het al buiten Japan vindt, wat tegenwoordig niet meer het geval is, betaal je snel richting de 800 euro. Ik huil mezelf nog steeds in slaap, ’s nachts.
Wie meer over Lectrr te weten wil komen, verwijzen we graag naar zijn website.
[sgmb id=”1″]