Via de vrolijke weg van de Facebookfora kwam ik mede-verzamelaar Vincent Tijbout tegen. Een serieuze verzamelaar met een passie voor Transformers. Toen ik de eerste foto’s binnenkreeg, was ik even sprakeloos. Maar ik laat hem alles zelf vertellen. De eerste vraag blijft immers altijd dezelfde.
Wat verzamel je?
“Ik verzamel aardig wat. De grootste bulk tegenwoordig is Transformers.”
Na het gesprek met Sebastien Pex weet ik ondertussen datTransformers verzamelen een ruim begrip is.
“Denk hierbij aan nagenoeg alles vanaf dag 1 tot aan de moderne films en ‘het meeste’ vanaf die tijd. 2007 was in die zin een logistieke break, gezien er toen meer gereleased werd dan ik kon kopen. Naast die Transformers zelf heb ik ook een redelijke subcollectie met zogeheten Brave Serie robots.”
Een reeks waar ik nog niet van heb gehoord.
“Dit zijn designs die de ontwerpers van Transformers voor andere Big Robot reeksen hebben gemaakt. Na het einde van de G1 (Generation 1) zijn ze ook op televisie geweest. Thematisch hebben ze allemaal eenzelfde rode draad, maar verhaaltechnisch staan ze zo goed als helemaal los van elkaar. Vooral van de laatste serie, GaoGaiGar, heb ik zowat alles wat door Takara hiervoor is gemaakt. En zelfs nog wat high-end modellen die jaren later op de markt zijn gekomen.”
Het lijkt oneindig.
“Zelfs nu nog produceert Bandai, de grootste concurrent van Takara, nog nieuwe modellen uit deze reeks.”
We keren straks op Transformers terug. Vertel even wat over je andere passies.
“Voorheen waren comics mijn ding, maar hier is het grootste deel een paar jaar geleden bij het oud papier gegaan.”
Pardon?
“Ik heb wel nog een behoorlijke verzameling klassiekers als Iron Man, Thor en de complete run van het originele Valiant universum. Los van de ruimte en het gewicht, 100 longboxes op een zolder zetten is niet al te best voor je plafond, speelt ook beschikbaarheid en het sluiten van de meeste comicshops in de laatste 10 jaar daar mee. Met moderne comics ben ik bijgevolg 99% digitaal gegaan. Idem ook voor cd’s en dvd’s.”
En qua toys en figures?
“Wat houden we dan nog over? Een redelijke bak Star Wars. Ik verzamel het niet actief, maar voor veel mensen zou het al een flinke verzameling zijn. Dan slingert er nog wat random spullen uit de 80’srond, zoals Captain Power waar ik geen afstand van kan doen.”
Captain Power? Die loop je weinig tegen het lijf. Best een waardevol item.
“Eerlijk gezegd heb ik er geen idee van. Dat is een set figuren die ik uit mijn jeugd heb behouden. De serie was geweldig en het zijn in hun schaal nog steeds behoorlijk mooie figuurtjes. Dat is dan de enige reden waarom ik ze nog heb, en waarom M.A.S.K. en G.I. Joe het huis uit zijn.”
Waar is het verzamelen voor jou begonnen?
“Ik kan me niet herinneren dat ik niet iets in zekere zin heb verzameld. Thuis vond je voor ik op het toneel verscheen ook verschillende verzamelingen.”
Als je dan speelgoed als vertrekpunt neemt.
“Star Wars is mijn speelgoed van vroeger. Net als de eerste jaren van Transformers. Gelukkig was ik altijd al erg netjes op mijn spullen.”
Wat op zich als kind niet evident is.
“Ja, maar twee kettingrokende ouders hebben op sommige dingen, naast mijn longen, wel hun indruk nagelaten.”
Op welke stukken ben je het meest trots?
“Mijn vrouw en mijn zoon. Maar ik vermoed dat je iets anders bedoelt.”
Neen, is goed, het mag gezegd worden.
“Binnen mijn verzameling vallen daar een ongebroken Black Zarak, een Mexicaanse G1 Megatron en een sample Blitzwing onder. De eerste is de duurste Transformer die last heeft van het zogeheten GPS syndroom. De laatste was het Japanse Takara’s signaal naar het Amerikaanse Hasbro toe om te tonen hoe de Japanse robots er onder het embryonale merk Transformers uit zouden zien.
Maar ik ben evengoed zeer trots op de oude DutchBotCon wisseltrofee. Nu die op pensioen is, staat de gouden Overlord bij mij op de kast. Overlord is de grootste G1 Decepticon die ooit gemaakt werd. Internationaal was het repainten van een, toen nog meer, zeldzaam groot figuur voor zo’n aangelegenheid ongehoord. Wij kregen heel wat exclusives. Die waren uniek in de zin dat het daadwerkelijke Transformers waren. In beide gevallen kwam het tot stand door samenwerking met oude vrienden en door het te verdelen over enkele conventies heen om de kosten te drukken. In 2005 was dit nog een heel ding voor de wereld van 3D printers en hordes aan 3rd party bedrijven.”
Jij was inderdaad de grote bezieler achter enkele van de eerste Transformers conventies in Nederland.
“Ja, ik organiseerde enkele DutchBotCons. Na 5 jaar vond ik dat iemand anders het mocht overnemen. Vandaag hebben we trouwens B.O.T.S..”
Waarom ben je er destijds mee gestart?
“Als je commentaar op iets hebt, moet je zelf laten zien dat het beter kan. In mijn geval was het doel vooral om zo goedkoop mogelijk iets leuks voor de Nederlandse Transformers-groep te doen. Dankzij de gratis locaties, vrijwilligers en een open bar, hebben we er een aantal mooie jaren voor gezorgd dat het binnen de lage landen tussen andere fanconventies opviel.”
Jij geeft de voorkeur aan dit soort gemoedelijke beurzen. Ik zag je op de foto’s van Jakou-Con.
“Persoonlijk mag voor mij de focus altijd liggen op een biertje, wijntje of een frisje met vrienden. Laat ons wat klooien met popjes in plaats van rond te hossen in een hal voor verkopers, waar iedereen zo snel mogelijk zijn beurs probeert te legen.”
Mis je het niet?
“Het is zeldzaam dat ik een beurs als “bezoeker” aandoe. Persoonlijk, als ik eerlijk mag zijn, voel ik me meer organisator of verkoper dan bezoeker.”
Hoe raak je aan het leeuwendeel van je stash?
“Kopen of ruilen. En vooral veel netwerken om de dingen, die in het wat oudere Transformers deel van mijn verzameling nog ontbreken, te bemachtigen.”
[su_quote cite=”Vincent Tijbout” url=””]De markt heeft voor sommige delen het punt bereikt waarop de prijs niet eens meer het meest lastige is, maar de beschikbaarheid van het artikel gaat meespelen. Langzaam komen we op een punt dat we moeten wachten tot iemand zijn plastic niet meer met zich mee kan nemen.[/su_quote]
Valt de overinflatie van toyprijzen niet wat tegen?
“De markt heeft voor sommige delen het punt bereikt waarop de prijs niet eens meer het meest lastige is, maar de beschikbaarheid van het artikel gaat meespelen. Langzaam komen we op een punt dat we moeten wachten tot iemand zijn plastic niet meer met zich mee kan nemen.”
Heb je nog een Holy Grail?
“Ik denk dat er momenteel niet eentje is waarvan ik zeg dat ik het moet en zal hebben. Er is wel een wenslijstje voor die paar G1 Transformers die ik nog niet heb. Maar aangezien ik de mallen op zich wel heb en het voornamelijk om andere kleurtjes of buitenlandse releases van een bepaald figuur gaat, is de prioriteit daar niet zo hoog. Als de prijs goed is komen die er. Als de prijs dat niet is, heb ik nog jaren geduld voor de boeg.”
Ooit een miskoop gedaan of teleurgesteld in een aankoop geweest?
“Los van een pakketje dat wel eens door de internationale posterijen lijkt opgegeten te zijn, is dat vrij beperkt. De douane is dan wel goed in het verdelen van teleurstellingen.”
Hoe bedoel je?
“Even los van de bedragen die ze soms willen incasseren. Zo heb ik de variant van een zending die dusdanig lang in de regen heeft gestaan, dat alles tot op het allerbinnenste van het pakket drijf en drijf nat was. Ik denk dat het droger was geweest na een half uurtje in de sloot.”
Dat is pijnlijk.
“Daar stopt het niet. Ook het openen van een pakket en het vervolgens open rukken van verpakkingen voor inspectie blijft een leuk moment. Niets mooiers dan je MISB Transformers daarna te ontvangen. Voor de duidelijkheid had de douane de restanten van de doos en de Transformers zelf in douane tape gewikkeld. Gelukkig plakt dat goed. Je zou immers niet willen dat ik doorheb dat ze het pakket hebben geopend.”
Heeft het nut een klacht tegen de douane en haar praktijken in te dienen?
“Het kan je een uitlaatklep voor je ongenoegen geven, maar verder is de trieste realiteit dat zonder keihard bewijs dat een prijs verkeerd ingeschat is, de douane kan doen waar het zin in heeft.”
Transformers lijkt een franchise dat niet lijkt uit te doven. Na vele tekenfilms en volwaardige films blijft ze springlevend. Kun je als Transformerjunkie van de Michael Bay films genieten?
“Op hun eigen waarde kan ik ervan genieten. Mijn vrouw is er echter meer fan van dan ikzelf. Het is een spectacle! En ondanks ik er heel wat op aan te merken heb, kreeg ik in 2007 net als ieder eTransformer-fan een krop in de keel toen Optimus Prime voor het eerst transformeerde.”
Is Optimus je favoriete personage?
“Neen, mijn persoonlijke favorieten zijn Galvatron en Overlord. In het verleden ben ik met die laatste een beetje los gegaan. Jammer genoeg heb ik geen foto’s van het moment dat ik er 13 had.”
13? Geen moeilijk te vinden figuur dan?
“Overlord is tegenwoordig nog wel gemakkelijk te scoren als je wat flappen trekt. In de tijd dat wij als kikkerlandje er eentje goud lieten verven was het nog een figuur voor de ‘elite’. Een bijna universele grail met een aardig prijskaartje.”
Hou je van de meer obscure characters binnen de toyline?
“Voor mij voelen ze allemaal als bekenden aan. Tegenwoordig is het mode om met een willekeurig obscuur figuur uit de jaren ’80 of ’90 wat in een comic te doen. Daar ben ik zelf wat minder fan van.”
Ik ondervind het als een mission impossible. Hoe heb je je door de rijke hoeveelheid Transformers merchandise geworsteld? Online? Via boeken? Collega-verzamelaars?
“Ik stam nog uit een tijd dat al deze opties eigenlijk niet of nagenoeg niet beschikbaar waren. Maar met de opkomst van Generation 2 in 1993 kwamen langzaam de eerste andere fans in beeld. De lokale comic winkel hielp hier ook een handje. Vlak daarna begon het ook internationaal te bloeien met de opkomst van de usenet-groep alt.toys.transformers.”
Ik herinner me al die kleine groepjes in andere categorieën.
“Eind jaren ’90 begon ook het Nederlandse segment hiervan vorm te nemen en werd de mailgroep Dutchbot, en later Dutchbottf, opgericht. Daarna volgden boeken, Wikipedia’s en andere fora. de recentste hangplek vind je op Facebook. Onlangs heb ik hier nog een Dutchbot-groep aangemaakt voor de mensen die nog weten wat dat was.”
[su_quote cite=”Vincent Tijbout”]Het zoeken, jagen, opbouwen van contacten is overgegaan in directe voldoening en een Buy It Now – knop. Daar raak je ook snel door overladen.[/su_quote]
Leeft de Transformers community nog even sterk als vroeger?
“Ja, het is mooi om te zien hoe een community van veel verzamelaars over de laatste 20 jaar is gegroeid. Ooit waren de Transformers-fans in Nederland een handvol mensen op een usenet-groep of via een info mailing per post, nu zijn er in ons landje alleen al diverse fora en evenementen. Zelfs de klassieke maillijst van Dutchbot bestaat nog, al is deze redelijk stil tegenwoordig. Maar voor die oudjes onder ons hebben we sinds kort wel een Facebook-groepje met dezelfde naam.”
Het internet heeft de verzamelwereld aanzienlijk veranderd.
“De opties die er tegenwoordig zijn om even te kijken of er een variatie, een replica of uberhaupt iets van een figure bestaat. Ik wen nog steeds aan. Mijn eerste online jaren bestonden uit het bij elkaar sprokkelen van informatie en elkaar, als je het nu bekijkt, beroerde scans uit dealer catalogi door te sturen om te bewijzen dat er bijvoorbeeld echt een Nederlandse Autobot Leader Jetfire heeft bestaan.”
Jij hebt heel wat pionierswerk verricht. Heb je tips voor beginnende Transformers verzamelaars?
“Op zich is het veel makkelijker omdat alle informatie en heel veel merchandise zo te vinden is. Wil je een Japanse cartoon zien, rep je naar YouTube! Geen 10e generatie VHS kopie vanaf NTFS die je via omwegen te zien kreeg. Natuurlijk geeft dat wel weer zijn eigen problemen. Het zoeken, jagen, opbouwen van contacten is overgegaan in directe voldoening en een Buy It Now – knop. Daar raak je ook snel door overladen.”
Veel verzamelaars zweren bij hun Buy It Now-knop.
“Mijn advies is simpel. Bedenk rustig waar je een band mee hebt, en zoek en koop enkel wat je zelf leuk vindt. Het aanbod nieuwe producten is zo groot dat je nooit aan vintage hoeft te komen.”
[sgmb id=”1″]